Category: मंगल-गीत

या सदराच्या बालगीते या उपसदरात बालांसाठी बडबडगाणी, गंमतगाणी, कविता अशी बालांनी किंवा बालांसाठी मोठ्यांनी गावी अशी गीते आढळतील. गंमतशीर प्राणिगीते, शब्दसंग्रह जोपासणारी शाब्दिक कोडी, आकड्यांची आणि पाढ्यांची गाणी असलेल्या गणितगीतांचीही उपसदरे केली आहेत. परंपरेला अनुसरून आईने आपली प्रतिभा, ओव्या, मंगलाष्टके, विहिणी, डोहाळे आणि पाळणे या सारख्या आजच्या पिढीला अपरिचित स्त्रीगीतरचनांसाठी वापरली, तीही एकत्र दिसतील. आरत्या स्तोत्रे अशा भक्तिपर रचनाही आहेत. आईने महत्वपूर्ण घरगुती घटना किंवा समारंभ साजरे करण्यासाठीही संस्कारवर्धक गाणीही रचली. गंमत म्हणून गेय विडंबनेही केली. त्यातील निवडक उदाहरणे कविता या उपसदरात दिली आहेत

आश्वासन व परिशीलन

शब्दकोशानुसार विहीण म्हणजे मुलाची वा मुलीची सासू. पण विहीण हा एक लग्नात जेवणाची पंगत बसल्यावर म्हणायचा पारंपरिक काव्यप्रकारही आहे. “आमच्या...

उखाणे

गेल्या शतकाच्या पूर्वार्धात केवळ विवाहसमारंभातच नव्हे, तर विविध कौटुंबिक कार्यक्रमात वेगवेगळ्या निमित्ताने विविध वेळेला विवाहित स्त्रियांना नवर्‍याचे नाव घेण्याचा आग्रह...

ओव्या – माहेरच्या नि सासरच्या

माझ्या लहानपणी आई बरेचदा जात्यावर दळत असे, आणि दळताना ओव्याही म्हणत असे. जात्यावर बसल्यावर ओवी सुचते हे मला तेव्हापासूनच खरे...

डोहाळे

वास्तवात डोहाळे म्हणजे गरोदर स्त्रीचे मनोरथ, तिच्या (काही व्हावे वा करावे अशा) इच्छा आकांक्षा आणि (काही खावे अशी) लालसा. परंपरेनुसार...